Czym jest uzależnienie od leków?

Podobnie jak większość nałogów, ten problem również ma pewien określony zestaw symptomów, które mogą występować w różnej konfiguracji i nasileniu. Do najczęstszych zalicza się występowanie potrzeby, a wręcz przymusu ciągłego przyjmowania leków. Ten stan utrzymuje się nie tylko w trakcie stosowania danych substancji w ramach konkretnej terapii. Pojawia się także wtedy, gdy objawy schorzenia ustaną i leczenie nie jest potrzebne, a osoba dotknięta uzależnieniem chce dalej przyjmować dany preparat.

Chory często może nie być świadomy problemu, a co za tym idzie — również zaprzeczać jego występowaniu. Może pojawić się także zwiększona tolerancja organizmu na przyjmowane substancje aktywne. W wypadku osoby uzależnionej od leków może prowadzić do wrażenia, że stosowane dawki nie są wystarczające, co skłania do zażywania coraz większej ilości substancji. Leczenie zwykle wymaga dłuższej terapii niż w wypadku nałogu alkoholowego.

Często występujące symptomy uzależnienia od leków

Objawy wystąpienia choroby mogą być mniej lub bardziej charakterystyczne i widoczne dla otoczenia. Uzależnienie od leków, oprócz stałej potrzeby ich przyjmowania, przejawia się także psychicznymi i fizycznymi objawami odstawienia, jak na przykład:

stany lękowe,
wahania nastroju,
dreszcze i drżenie mięśni,
bóle głowy i nudności.

Schorzenie może wiązać się również z intruzywnymi myślami. Osoba może na przykład ciągle tworzyć fałszywe i irracjonalne powody przemawiające za przyjęciem kolejnej dawki. Charakterystycznym symptomem jest także tworzenie bardzo rozbudowanych planów, często opartych na kłamstwach dotyczących swojego stanu zdrowia, mających ułatwić zdobycie preparatu powodującego nałóg.

W trakcie rozwoju symptomów bardzo często występuje także utrata kontroli nad zażywanymi substancjami, która znacząco wpływa na codzienne życie chorego oraz przekłada się na jego zdrowie. Terapia uzależnienia od leków może być rozpoczęta na każdym etapie wystąpienia problemu. Pierwszym krokiem zawsze jest jednak uświadomienie sobie przez osobę dotkniętą nałogiem, że potrzebuje specjalistycznej pomocy.

Zanim jeszcze zgłosimy się na terapię do ośrodka leczniczego, warto zdać sobie sprawę, z czym tak naprawdę się mierzymy. Świadomość własnych problemów, potrzeb, zachowań i ograniczeń może znacznie wpłynąć na proces zdrowienia i pomóc w odbudowaniu życia na własnych zasadach.

Czym jest uzależnienie?

Stan ten definiowany jest jako zaburzenie zdrowia psychicznego i fizycznego, który wiąże się ze odczuwaniem przymusu wykonywania określonej czynności lub zażywania konkretnej substancji. Na tej podstawie wyróżnia się więc dwa rodzaje tego stanu: uzależnienie od substancji psychoaktywnych oraz uzależnienie behawioralne, które może dotyczyć właściwie… wszystkiego.

Każde z nich ma nieco inny przebieg i podłoże, ale zarówno w jednym, jak i w drugim mogą pojawiać się behawioralne objawy odstawienne (stany depresyjne i lękowe, niepokój, bezsenność), trudności w relacjach międzyludzkich oraz poczucie utraty kontroli nad własnym życiem.

Substancje psychoaktywne to substancje chemiczne i mieszaniny, których zażywanie powoduje zmiany w funkcjonowaniu mózgu, wpływając między innymi na postrzeganie, nastrój, świadomość i sposób zachowania. Do środków psychoaktywnych zaliczamy alkohol, narkotyki, leki nasenne i uspokajające, a także środki o działaniu stymulującym – na przykład kofeinę.

Uzależnienie behawioralne może przysparzać nieco więcej problemów w diagnostyce, bo jego przedmiotem bywają czynności i obiekty, których tradycyjnie nie postrzega się jako źródło patologicznych zachowań (tak jak jest to w przypadku substancji psychoaktywnych). Zaburzenia behawioralne mogą więc dotyczyć nie tylko pornografii, seksu czy hazardu, ale także zakupów czy jedzenia. Każda z tych czynności ma na celu doprowadzić jednostkę do stanu natychmiastowej przyjemności oraz uczucia zaspokojenia.

Diagnoza – kluczowy etap w procesie zdrowienia

Bez względu na stosowane terminy, typologie i klasyfikacje, warto zdać sobie sprawę, że uzależnienie jest przede wszystkim problemem – bez względu na jego przedmiot, stopień nasilenia oraz doświadczane symptomy somatyczne i behawioralne. Jeśli zauważasz takie objawy u siebie lub u swoich bliskich, należy jak najszybciej zgłosić się po pomoc do specjalisty lub profesjonalnego ośrodka leczniczego.