Uzależnienie jest problemem, którego konsekwencje dotykają nie tylko osoby, która się z nim zmaga – jego wpływ dosięga również najbliższego otoczenia. W szczególnie dotkliwych dla rodziny przypadkach możliwe jest skierowanie na przymusowe leczenie. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi zezwala na taką możliwość na podstawie udokumentowanych przypadków, podczas których chory przez spożywanie alkoholu:
- zaburza porządek publiczny,
- zaniedbuje obowiązki pracownicze,
- prowadzi do rozpadu więzi rodzinnych,
- ma negatywny wpływ na małoletnich.
Do złożenia wniosku o leczenie przymusowe uprawniona jest nie tylko najbliższa rodzina uzależnionego, lecz także przedstawiciele lokalnych ośrodków pomocy społecznej, takich jak MOPS. Uprawnieni mogą skierować pismo do prokuratury lub gminy w sytuacji, gdy osoba dotknięta alkoholizmem odmawia dobrowolnego poddania się terapii. Należy jednak liczyć się z tym, że postępowanie często jest długie i żmudne, a oczekiwanie na miejsce w publicznym ośrodku może trwać nawet kilka miesięcy.